KINH TẠP A HÀM - QUYỂN 9
雜阿含經Hán dịch: Tống, Tam Tạng Cầu-Na-Bạt-Đà-La
Việt dịch: Thích Đức Thắng
Hiệu đính & Chú thích: Thầy Tuệ Sỹ.
ƯU-BA-TIÊN-NA
KINH SỐ 889
Tôi nghe như vầy:
Một thời, Phật ở tại vườn Trúc, khu Ca-lan-đà thành Vương-xá. Bấy giờ có Tỳ-kheo tên là Ưu-ba-tiên-na ở trong khu Hàn lâm, giữa bãi tha ma, dưới chân núi Xà-đầu, hành xứ Ca-lan-đà tại thành Vương-xá. Bấy giờ Tôn-giả Ưu-ba-tiên-na đang ngồi thiền một mình trong hang đá, có một con rắn rất độc, dài khoảng một thước, từ trên phiến đá rơi xuống trên người Ưu-ba-tiên-na. Ưu-ba-tiên-na gọi Tôn-giả Xá-lợi-phất đi nói với các Tỳ-kheo:
“Có con rắn độc rơi xuống trên người tôi. Thân tôi đang bị trúng độc. Các ông hãy đến nhanh lên, khiêng người tôi ra để bên ngoài, chớ để người tôi hủy hoại như một đống trấu nát.”
Lúc ấy, Tôn-giả Xá-lợi-phất đang ngồi dưới bóng cây gần đó, nghe Ưu-ba-tiên-na nói, liền đến chỗ Ưu-ba-tiên-na nói với Ưu-ba-tiên-na:
“Nay nhìn sắc tướng của thầy, tôi thấy các căn vẫn bình thường không đổi khác, mà nói là trúng độc, nhờ ‘khiêng người tôi ra để bên ngoài, chớ để người tôi hủy hoại như một đống trấu.’ Vậy thì rốt cuộc là thế nào?”
Ưu-ba-tiên-na nói với Tôn-giả Xá-lợi-phất:
“Nếu ai đó nói, ‘Con mắt là tôi, là của tôi. Tai, mũi, lưỡi, thân, ý là tôi, là của tôi. Sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp là tôi, là của tôi. Địa giới là tôi, là của tôi. Nước, lửa, gió, không, thức giới là tôi, là của tôi; đối với sắc ấm, chấp sắc ấm là tôi, là của tôi. Thọ, tưởng, hành, thức ấm là tôi, là của tôi. Với người đó, sắc mặt và các căn có thể biến đổi khác đi. Nhưng hiện tại tôi không như vậy. Mắt không phải là tôi, là không phải của tôi, cho đến, thức ấm không phải tôi, không phải của tôi, vì vậy cho nên sắc mặt và các căn không có biến đổi khác đi.”
Tôn-giả Xá-lợi-phất nói:
“Như vậy, này Ưu-ba-tiên-na, nếu thầy vĩnh viễn xa lìa ngã, ngã sở, ngã mạn kết sử, khiến đoạn tận gốc rễ của chúng như chặt ngọn cây đa-la, thì đối với đời vị lai vĩnh viễn không khởi lên trở lại, vậy làm sao sắc mặt và các căn biến đổi khác đi được?”
Rồi thì, Tôn-giả Xá-lợi-phất liền đi vòng qua dìu thân Tôn-giả Ưu-ba-tiên-na ra khỏi hang. Thân người bị trúng độc của Tôn-giả Ưu-ba-tiên-na đang hủy hoại như một đống trấu nát.
Bấy giờ, Tôn-giả Xá-lợi-phất liền nói kệ:
| Từ lâu, trồng phạm-hạnh,
Khéo tu tám Thánh-đạo, Hoan hỷ xả bỏ thân, Giống như vất bát độc. Từ lâu, trồng phạm-hạnh, Khéo tu tám Thánh-đạo, Hoan hỷ xả bỏ thân, Như người bệnh hết bệnh. Từ lâu, trồng phạm-hạnh, Khéo tu tám Thánh-đạo, Như ra khỏi nhà lửa, Lúc chết không lo tiếc. Từ lâu, trồng phạm-hạnh, Khéo tu tám Thánh-đạo, Dùng tuệ quán thế gian, Giống như cây cỏ thối, Không còn mong gì nữa, Cũng không tiếp tục nữa. |
Sau khi cúng dường thi thể Tôn-giả Ưu-ba-tiên-na xong, Tôn-giả Xá-lợi-phất đi đến chỗ Phật, đảnh lễ dưới chân, rồi ngồi lui qua một bên, bạch Phật:
“Bạch Thế Tôn, Tôn-giả Ưu-ba-tiên-na bị con rắn nhỏ cực độc bằng chiếc thẻ tre trị mắt, rơi xuống trên người và thân thể Tôn-giả hủy hoại như đống trấu nát.”
Phật bảo Xá-lợi-phất:
“Nếu Ưu-ba-tiên-na tụng bài kệ này, thì sẽ không trúng độc và thân thể cũng không bị hủy hoại như đống trấu nát được.”
Tôn-giả Xá-lợi-phất bạch Phật:
“Bạch Thế Tôn, tụng những bài kệ nào và văn cú của nó ra sao?”
Phật liền vì Xá-lợi-phất đọc kệ:
| Thường thường thương xót chúng,
Kiên cố Lại-tra-la, Thương Y-la-bàn-na, Thi-bà-phất-đa-la, Khâm-bà-la thượng mã, Cũng thương Ca-câu-tra. Cùng Cù-đàm đen kia, Nan-đà, Bạt-nan-đà, Thương xót loài không chân, Và cả loài hai chân, Bốn chân, cùng nhiều chân, Cũng khởi lòng thương xót. Thương xót các loài rồng, Trên đất liền, dưới nước, Thương tất cả chúng sanh, Dễ sợ, không dễ sợ. An vui cho tất cả, Cũng lìa sanh phiền não, Muốn cho tất cả hiền, Tất cả chớ sanh ác, Thường ở núi Xà-đầu, Các ác không nhóm hợp. Rắn hung hại ác độc, Thường hại mạng chúng sanh, Như lời chân thật này, Đại Sư vô thượng dạy. Nay Ta tụng kệ này, Lời Đại Sư chân thật, Tất cả các ác độc, Không thể hại thân ta. Tham-dục, sân, nhuế, si, Ba độc của thế gian, Như ba ác độc này, Vĩnh trừ gọi Phật bảo. Pháp bảo diệt các độc, Tăng bảo cũng hoàn toàn, Phá hoại ác hung độc, Nhiếp thủ hộ người lành, Phật phá tất cả độc, Nay vì phá rắn độc, Nên nói chú thuật này. |
“Này Xá-lợi-phất, nếu lúc ấy thiện gia nam tử Ưu-ba-tiên-na mà đọc bài kệ này, tụng những câu này, thì chắc chắn rắn độc không rơi trúng người và thân thể cũng không hủy hoại như đống trấu nát.”
Xá-lợi-phất bạch Phật:
“Bạch Thế Tôn, Tôn-giả Ưu-ba-tiên-na chưa từng nghe bài kệ này, chưa từng nghe những câu chú thuật này. Hôm nay Thế Tôn mới nói nó, mục đích chính là vì đời sau.”
Sau khi nghe Phật nói kinh này xong, Tôn-giả Xá-lợi-phất hoan hỷ, làm lễ rồi lui.