KINH TẠP A HÀM - QUYỂN 44
雜阿含經Hán dịch: Tống, Tam Tạng Cầu-Na-Bạt-Đà-La
Việt dịch: Thích Đức Thắng
Hiệu đính & Chú thích: Thầy Tuệ Sỹ.
MẤT BÒ
KINH SỐ 1667
Tôi nghe như vầy:
Một thời Đức Phật ở trong tinh xá Đại lâm, nước Tỳ-xá-ly. Bấy giờ, có Bà-la-môn Tỳ-lê-da Bà-la-đậu-bà-giá, sáng sớm đi mua bò, chưa kịp trả giá, ngay hôm đó mất bò. Sáu ngày không tìm thấy. Nhân tìm bò, Bà-la-môn đến tinh xá Đại lâm.
Từ xa trông thấy Thế Tôn đang ngồi dưới bóng cây, dung nghi đĩnh đặc, các căn thanh tịnh, tâm Ngài vắng lặng, thành tựu chỉ quán. Thân Ngài sắc vàng chiếu sáng chói. Thấy vậy, liền đến trước Ngài nói kệ:
| Vì sao không sở cầu,
Trống vắng ở nơi này, Một mình nơi rừng vắng, Mà tâm được an lạc? |
Bấy giờ, Thế Tôn nói kệ đáp:
| Hoặc mất, hoặc được lại,
Đối tâm Ta không loạn; Bà-la-môn nên biết, Chớ nói kia như Ta. Tâm chấp việc được mất, Tâm ấy không tự tại. |
Lúc ấy Bà-la-môn lại nói kệ:
| Chỗ Phạm-chí hơn hết,
Như Tỳ-kheo đã nói; Nay tôi sẽ tự nói, Lắng nghe lời chân thật. Sa-môn định chẳng phải Người mất bò buổi sáng, Sáu ngày tìm không được, Cho nên sống an lạc. Sa-môn định chẳng phải Người gieo trồng ruộng mè Lo cỏ hoang phủ mất; Cho nên sống an lạc. Sa-môn định chẳng phải Người trồng lúa thiếu nước, Sợ hoang khô mà chết; Cho nên sống an lạc. Sa-môn định chẳng phải Quả phụ có bảy người, Đều nuôi con mồ côi; Cho nên sống an lạc. Sa-môn định chẳng phải Bảy con không được yêu, Phóng túng nhiều nợ nần; Cho nên sống an lạc. Sa-môn định chẳng phải Chủ nợ giữ cửa mình, Tìm đòi tiền lãi nhiều; Cho nên sống an lạc. Sa-môn định chẳng phải Đồ nằm sâu bảy lớp Lo lắng nhặt côn trùng; Cho nên sống an lạc. Sa-môn định chẳng phải Vợ tóc vàng, mắt đỏ, Ngày đêm nghe tiếng ác; Cho nên sống an lạc. Sa-môn định chẳng phải Bồ không, đàn chuột giỡn Thường lo lắng thiếu gầy; Cho nên sống an lạc. |
Bấy giờ, Thế Tôn nói kệ đáp lại:
| Nay Ta quyết không phải
Kẻ mất bò buổi sáng, Sáu ngày tìm không ra, Cho nên sống an lạc. Nay Ta quyết không phải Người gieo trồng ruộng mè, Lo cỏ hoang phủ mất, Cho nên sống an lạc. Nay Ta quyết không phải Người trồng lúa thiếu nước, Sợ hoang khô mà chết, Cho nên sống an lạc. Nay Ta quyết không phải Quả phụ có bảy người, Đều nuôi con mồ côi, Cho nên sống an lạc. Nay Ta quyết không phải Bảy con không được yêu, Phóng túng nhiều nợ nần, Cho nên sống an lạc. Nay Ta quyết không phải Chủ nợ giữ cửa mình, Tìm đòi tiền lãi nhiều, Cho nên sống an lạc. Nay Ta quyết không phải Đồ nằm sâu bảy lớp, Lo lắng nhặt côn trùng, Cho nên sống an lạc. Nay Ta quyết không phải Vợ tóc vàng, mắt đỏ, Ngày đêm nghe tiếng ác, Cho nên sống an lạc. Nay Ta quyết không phải Bồ không, đàn chuột giỡn, Thường lo lắng thiếu gầy, Cho nên sống an lạc. Không buông niệm, không niệm. Chúng sanh sống an lạc; Đoạn dục, lìa ân ái, Mà được sống an lạc. |
Bấy giờ, Thế Tôn vì tinh tấn Ba-la-môn Bà-la-đậu-bà-giá mà thuyết pháp khai thị, dạy dỗ, soi sáng, làm cho vui mừng. Như thường lệ Phật theo thứ tự thuyết pháp về bố thí, trì giới… cho đến ở trong Chánh-pháp tâm không còn sợ hãi, rồi liền từ chỗ đứng dậy chắp tay bạch Phật:
“Con nay có được xuất gia học đạo thành Tỳ-kheo, tu phạm-hạnh ở trong Chánh-pháp luật không?”
Phật bảo Bà-la-môn:
“Nay ông có thể được xuất gia, thọ cụ túc giới, tu các phạm-hạnh ở trong Chánh-pháp luật …”. Chi tiết, cho đến đắc A-la-hán, tâm khéo giải thoát.
Bấy giờ tinh tấn Bà-la-môn Bà-la-đậu-bà-giá đắc A-la-hán, duyên tự tâm mà giác tri, được an lạc giải thoát, bèn nói kệ:
| Nay ta thật vui sướng,
Ở trong pháp Đại tiên; Được vui lìa tham dục, Không phí công thấy Phật. |