KINH TẠP A HÀM - QUYỂN 40
雜阿含經Hán dịch: Tống, Tam Tạng Cầu-Na-Bạt-Đà-La
Việt dịch: Thích Đức Thắng
Hiệu đính & Chú thích: Thầy Tuệ Sỹ.
DO NHÂN GÌ
KINH SỐ 1599
Tôi nghe như vầy:
Một thời Đức Phật ở giảng đường Trùng các, bên ao Di hầu, tại nước Tỳ-xá-ly.
Bấy giờ, có một Tỳ-kheo đến chỗ Phật, cúi đầu lễ dưới chân Phật, đứng lui qua một bên, bạch Phật:
“Bạch Thế Tôn, nhân gì, duyên gì mà Thích Đề-hoàn Nhân được gọi là Thích Đề-hoàn Nhân?”
Phật bảo Tỳ-kheo:
“Thích Đề-hoàn Nhân xưa kia, khi làm người, hành thí nhiệt thành, bố thí cho Sa-môn, Bà-la-môn, người bần cùng khốn khổ, người đi đường, người đi ăn xin, bằng các thứ đồ ăn, thức uống, tiền của, thóc gạo, lụa là, hoa hương, vật dụng trang nghiêm, giường nằm, đèn đuốc. Vì có khả năng làm như vậy, nên gọi là Thích Đề-hoàn Nhân.”
Tỳ-kheo lại bạch Phật:
“Bạch Thế Tôn, nhân gì, duyên gì mà Thích Đề-hoàn Nhân được gọi là Phú-lan-đà-la?”
Phật bảo Tỳ-kheo:
“Thích Đề-hoàn Nhân xưa kia khi còn làm người, thường hay hành thí y phục, đồ ăn thức uống,… cho đến đèn đuốc. Vì những nhân duyên này, nên gọi là Phú-lan-đà-la.”
Tỳ-kheo lại bạch Phật:
“Nhân gì, duyên gì mà được gọi là Ma-già-bà?”
Phật bảo Tỳ-kheo:
“Thích Đề-hoàn Nhân khi còn làm người tên là Ma-già-bà, do đó Ma-già-bà là tên cũ của Thích Đề-hoàn Nhân.”
Tỳ-kheo lại bạch Phật:
“Nhân gì, duyên gì mà lại có tên là {(Bà-sa-bà:::Bà-sa-bà 婆娑婆. Pāli: Vāsava. Định nghiã của Pāli: pubbe… āvasatham adāsi tasamā Vāsavo ti vuccati, trước kia, do bố thí nhà ở (āvasatha), nên được gọi là Vāsava.})?”
Phật bảo Tỳ-kheo:
“Thích Đề-hoàn Nhân xưa kia khi còn là người luôn luôn đem áo bà-tiên-hòa bố thí, cúng dường, vì nhân duyên này nên Thích Đề-hoàn Nhân có tên Bà-sa-bà.”
Tỳ-kheo lại bạch Phật:
“Bạch Thế Tôn, nhân gì, duyên gì mà Thích Đề-hoàn Nhân lại có tên là Kiều-thi-ca?”
Phật bảo Tỳ-kheo:
“Thích Đề-hoàn Nhân xưa kia khi còn làm người, là người dòng họ Kiều-thi. Vì nhân duyên này, nên Thích Đề-hoàn Nhân lại có tên là Kiều-thi-ca.”
Tỳ-kheo hỏi Phật:
“Bạch Thế Tôn, nhân gì, duyên gì mà Thích Đề-hoàn Nhân được gọi là Xá-chỉ-bát-đê?”
Phật bảo Tỳ-kheo:
“Nữ A-tu-la Xá-chỉ là đệ nhất thiên hậu của Thiên đế Thích. Cho nên Đế Thích được gọi là Xá-chỉ-bát-đê.”
Tỳ-kheo lại bạch Phật:
“Bạch Thế Tôn, nhân gì, duyên gì mà Thích Đề-hoàn Nhân lại có tên là Thiên Nhãn?”
Phật bảo Tỳ-kheo:
“Thích Đề-hoàn Nhân xưa kia khi còn làm người, thông minh trí tuệ, ngồi một chỗ mà suy nghĩ cả ngàn thứ nghĩa, xem xét, cân nhắc. Vì nhân duyên này nên Thiên đế Thích còn gọi là Thiên Nhãn.”
Tỳ-kheo lại bạch Phật:
“Nhân gì, duyên gì mà Thích Đề-hoàn Nhân còn có tên là Nhân-đề-lợi?”
Phật bảo Tỳ-kheo:
“Thiên đế Thích kia đối với cõi trời Tam thập tam là vua, là chủ. Vì nhân duyên này nên Thiên đế Thích được gọi là Nhân-đề-lợi.”
Phật lại bảo Tỳ-kheo:
“Song Thích Đề-hoàn Nhân xưa kia khi còn làm người, thọ trì bảy thứ thọ, vì nhân duyên này nên được làm Thiên đế Thích. Những gì là bảy thọ? Thích Đề-hoàn Nhân xưa kia khi còn làm người, phụng dưỡng cha mẹ… cho đến hành thí. Đó là bảy thứ thọ, vì nhân duyên này nên được làm Thiên đế Thích.”
Bấy giờ, Thế Tôn liền nói kệ:
Nói đầy đủ như trên.
Phật nói kinh này xong, các Tỳ-kheo nghe những gì Phật dạy, hoan hỷ phụng hành.