CỘT TRÓI
KINH SỐ 1603

Tôi nghe như vầy:

Một thời Đức Phật ở trong vườn Cấp-cô-độc, rừng cây Kỳ-đà, tại nước Xá-vệ.

Bấy giờ, Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:

Vào thời quá khứ có Thiên đế Thích và A-tu-la bày trận muốn đánh nhau. Lúc ấy, Thích Đề-hoàn Nhân nói với chư Thiên cõi trời Tam thập tam:

“Hôm nay chư Thiên cùng A-tu-la đánh nhau, nếu chư Thiên thắng, A-tu-la bại, thì sẽ bắt sống vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la, trói chặt năm chỗ, đem về Thiên cung.”

A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la bảo các A-tu-la:

“Hôm nay chư Thiên cùng A-tu-la đánh nhau, nếu A-tu-la thắng, chư Thiên bại, thì sẽ bắt sống Thích Đề-hoàn Nhân, trói chặt năm chỗ, đem về cung A-tu-la.”

Đang lúc họ đánh nhau, chư Thiên đắc thắng, A-tu-la bị bại. Khi ấy, chư Thiên bắt được vua A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la, lấy dây trói lại năm chỗ đem về Thiên cung, cột dưới cửa, trước điện Đoán pháp của Đế Thích. Khi Đế Thích ra vào cửa này, A-tu-la Tỳ-ma-chất-đa-la bị cột ở bên cửa tức giận, mạ lỵ. Lúc đó người hầu cận của Đế Thích thấy vua A-tu-la thân bị trói năm vòng, cột bên cửa, thấy Đế Thích ra vào thì nổi giận mạ lỵ, liền làm bài kệ:

Nay Đế Thích sợ nó, Vì không đủ sức chăng, Nên nhẫn A-tu-la, Mắng chưởi trước mặt mình?

Đế Thích liền đáp:

Không vì sợ nên nhẫn, Không phải sức không đủ. Có người trí tuệ nào, Tranh cãi với kẻ ngu.

Người hầu cận lại tâu:

Nếu chỉ hành nhẫn nhục, Sự việc tất thiếu sót. Kẻ ngu si sẽ bảo, Vì sợ nên nhẫn nhục. Cho nên phải khổ trị, Dùng trí chế ngu si.

Đế Thích đáp:

Ta thường xem xét kia, Chế ngự kẻ ngu kia. Thấy người ngu nổi sân, Trí dùng tĩnh chế phục. Không sức mà dùng sức, Là sức kẻ ngu kia. Ngu si trái xa pháp, Thời với đạo không có. Giả sử có sức mạnh, Hay nhẫn đối người yếu, Thì nhẫn này tối thượng. Không sức sao có nhẫn? Bị người mạ nhục quá, Người sức mạnh hay nhẫn, Đó là nhẫn tối thượng. Không sức làm sao nhẫn? Đối mình và với người, Khéo làm chủ sợ hãi, Biết kia nổi sân nhuế, Mình lại giữ an tĩnh. Đối hai nghĩa đều đủ, Lợi mình cũng lợi người. Gọi là kẻ ngu phu, Do vì không thấy pháp. Ngu bảo mình thắng nhẫn, Càng tăng thêm lời ác. Chưa biết nhẫn mạ lỵ, Đối kia thường đắc thắng. Nhẫn đối người hơn mình, Đó là nhẫn do sợ. Hành nhẫn, đối người bằng, Đó là nhẫn tránh nhẫn, Hành nhẫn, đối người thua, Đó là nhẫn tối thượng.

Phật bảo các Tỳ-kheo:

“Thích Đề-hoàn Nhân là vua Tự tại của trời Tam thập tam, thường hành nhẫn nhục, khen ngợi nhẫn nhục. Tỳ-kheo các ông chánh tín, xuất gia, học đạo, không nhà, cũng nên nhẫn nhục như vậy và khen ngợi nhẫn nhục, nên học như vậy.”

Phật nói kinh này xong, các Tỳ-kheo nghe những gì Phật dạy, hoan hỷ phụng hành.