KINH TẠP A HÀM - QUYỂN 9
雜阿含經Hán dịch: Tống, Tam Tạng Cầu-Na-Bạt-Đà-La
Việt dịch: Thích Đức Thắng
Hiệu đính & Chú thích: Thầy Tuệ Sỹ.
THẾ GIAN BIÊN
KINH SỐ 873
Tôi nghe như vầy:
Một thời, Phật ở tại vườn Cấp-cô-độc, rừng cây Kỳ-đà, nước Xá-vệ. Bấy giờ, Thế Tôn nói với các Tỳ-kheo:
“Ta không nói là có người đi đến tận cùng biên tế của thế giới. Ta cũng không nói là không đi đến tận cùng biên tế của thế giới mà có thể cứu cánh tận cùng biên tế của khổ.”
Ngài nói như vậy rồi vào thất thiền định.
Sau khi Đức Thế Tôn đi rồi, thì bấy giờ có số đông Tỳ-kheo cùng nhau bàn luận:
“Đức Thế Tôn vừa rồi đã tóm lược nói pháp là: ‘Ta không nói là có người đi đến tận cùng biên tế của thế giới. Ta cũng không nói là không đi đến tận cùng biên tế của thế giới mà có thể cứu cánh tận cùng biên tế của khổ.’ Ngài nói như vậy rồi vào thất thiền định. Nay chúng ta chưa hiểu rõ ý nghĩa của bài pháp mà Đức Thế Tôn đã nói tóm lược đó. Ở trong các vị, ai là người có thể vì chúng ta nói đầy đủ ý nghĩa bài pháp mà Đức Thế Tôn đã nói tóm lược đó không?”
Lại nói:
“Chỉ có Tôn-giả A-nan là người thông minh, trí tuệ ghi nhớ tất cả; thường theo hầu bên cạnh Thế Tôn và được Thế Tôn và các vị phạm-hạnh có trí khen ngợi là đa văn, có thể vì chúng ta mà nói đầy đủ ý nghĩa bài pháp mà Đức Thế Tôn đã nói tóm lược đó. Chúng ta hãy đi đến chỗ Tôn-giả A-nan nhờ Tôn-giả giải thích.”
Rồi thì, số đông Tỳ-kheo đến chỗ Tôn-giả A-nan, thăm hỏi nhau rồi ngồi qua một bên, đem hết mọi chuyện trên hỏi Tôn-giả A-nan.
Bấy giờ, Tôn-giả A-nan bảo các Tỳ-kheo:
“Hãy lắng nghe và suy nghĩ kỹ, tôi sẽ vì các Tôn-giả mà nói. Hoặc là thế gian, hoặc là danh của thế gian, giác của thế gian, ngôn từ của thế gian, ngữ thuyết của thế gian, tất cả những thứ này đều thuộc vào số mục của thế gian. Thưa các Tôn-giả, mắt là thế gian, là danh của thế gian, là giác của thế gian, là ngôn từ của thế gian, là ngữ thuyết của thế gian, tất cả chúng đều thuộc vào số mục của thế gian. Tai, mũi, lưỡi, thân, ý lại cũng như vậy. Đa văn Thánh-đệ-tử đối với sáu nhập xứ phải biết như thật về sự tập khởi, về sự diệt tận, về vị ngọt, về sự tai hại, về sự xuất ly của chúng. Đó gọi là đa văn Thánh-đệ-tử đã đến chỗ tận cùng của thế giới, biết được thế gian và sức nặng của thế gian và vượt qua khỏi thế gian.”
Bấy giờ Tôn-giả A-nan lại nói kệ:
| Chẳng phải do bước đi,
Mà đến bờ thế giới. Không đến bờ thế giới, Thì không thoát khỏi khổ. Cho nên Đức Mâu-ni, Là Đấng Biết Thế Gian, Đã đến bờ thế giới, Các phạm-hạnh đã lập. Bờ thế giới chỉ có Chánh trí mới biết rõ. Giác tuệ đạt thế gian, Nên nói vượt bờ kia. |
“Như vậy các Tôn-giả, vừa rồi Đức Thế Tôn đã tóm lược bài pháp, rồi vào thất thiền định. Nay tôi vì các Tôn-giả phân biệt nói đầy đủ.”
Khi Tôn-giả A-nan nói bài pháp này rồi, số đông các Tỳ-kheo nghe những lời nói xong, hoan hỷ phụng hành.