KINH TẠP A HÀM - QUYỂN 4
雜阿含經Hán dịch: Tống, Tam Tạng Cầu-Na-Bạt-Đà-La
Việt dịch: Thích Đức Thắng
Hiệu đính & Chú thích: Thầy Tuệ Sỹ.
PHẬT
KINH SỐ 764
PHẬT - TẬP 1
Tôi nghe như vầy:
Một thời, Đức Phật ở tại vườn Cấp-cô-độc, cây Kỳ-đà, nước Xá-vệ. Bấy giờ có một Bà-la-môn đến chỗ Phật, cùng thăm hỏi sức khỏe, rồi ngồi lui qua một bên, bạch Phật rằng:
“Bạch Cù-đàm, gọi là Phật, vậy thế nào là Phật? Là tên do cha mẹ đặt, hay là do Bà-la-môn đặt?”
Rồi Bà-la-môn liền nói kệ rằng:
| Phật là tên hơn hết,
Vượt lên cả thế gian, Là do cha mẹ đặt, Gọi đó là Phật chăng? |
Bấy giờ, Đức Thế Tôn dùng kệ đáp rằng:
| Phật thấy đời quá khứ,
Thấy vị lai cũng vậy, Cũng thấy đời hiện tại, Tất cả hành khởi diệt, Trí sáng biết rõ ràng, Điều cần tu đã tu, Điều nên đoạn đã đoạn, Cho nên gọi là Phật. Nhiều kiếp tìm lựa chọn, Thuần khổ không chút vui, Có sanh ắt có diệt, Xa lìa dứt bụi nhơ, Nhổ gốc gai kết sử, Đẳng giác gọi là Phật. |
Phật nói kệ xong, Bà-la-môn nghe những gì Đức Phật đã dạy, tùy hỷ hoan hỷ, từ chỗ ngồi đứng dậy ra đi.
PHẬT - TẬP 2
Tôi nghe như vầy:
Một thời, Đức Phật ở tại nước Câu-tát-la, du hành trong nhân gian, ngồi nghỉ trưa dưới một bóng cây giữa hai thôn Hữu-tùng-ca-đế và Đọa-cưu-la. Lúc ấy có một Bà-la-môn thuộc dòng họ Đậu-ma đang đi trên con đường kia, đến sau Phật. Ông thấy dấu chân Phật hiện ra như bánh xe ngàn căm, dấu chỉ rõ ràng, chỉ bên trong thì đều, vòng chỉ bên ngoài thì tròn, tất cả đều đẹp đẽ và đầy đặn. Thấy vậy, liền tự nghĩ: “Ta chưa từng thấy người thế gian nào mà có dấu chân như vậy. Giờ ta phải theo dấu mà tìm ra người này.”
Ông liền theo dấu chân đưa đến chỗ Phật, thấy Đức Thế Tôn đang ngồi nghỉ trưa dưới một bóng cây, dung mạo đoan nghiêm tuyệt thế, các căn vắng lặng, tâm Ngài an định tịch tĩnh, điều phục đệ nhất, thành tựu chánh quán, ánh sáng rực rỡ, giống như núi vàng.
Sau khi đã thấy vậy rồi, liền bạch:
“Ngài là Trời chăng?”
Phật bảo Bà-la-môn:
“Ta chẳng phải là Trời.”
Lại hỏi:
“Là Rồng, Dạ-xoa, Càn-thát-bà, A-tu-la, Ca-lâu-la, Khẩn-na-la, Ma-hầu-la-già, Nhân, Phi nhân chăng?”
Phật bảo Bà-la-môn:
“Ta chẳng phải Rồng … cho đến Nhân, Phi nhân.”
Bà-la-môn bạch Phật:
“Nếu bảo rằng chẳng phải Trời, chẳng phải Rồng… cho đến chẳng phải Nhân, chẳng phải Phi nhân, vậy thì Ngài là ai?”
Bấy giờ, Đức Thế Tôn dùng kệ đáp rằng:
| Trời, Rồng, Càn-thát-bà,
Khẩn-na-la, Dạ-xoa, A-tu-la không lành, Những La-hầu-la-già, Nhân cùng chẳng phải Nhân, Đều do phiền não sanh. Lậu hoặc phiền não này, Tất cả, Ta đã bỏ, Đã phá, đã diệt sạch, Như hoa Phân-đà-lợi, Tuy sanh từ trong nước, Nhưng chưa từng dính nước. Ta tuy sanh thế gian, Chẳng bị nhiễm thế gian, Nhiều kiếp thường lựa chọn, Thuần khổ không chút vui. Tất cả hành hữu vi, Thảy đều bị sanh diệt, Trừ nhơ, không lay động, Đã nhổ sạch gai góc, Cùng tột bờ sanh tử, Cho nên gọi là Phật. |
Phật nói kinh này xong, Bà-la-môn Đậu-ma nghe những gì Đức Phật đã dạy, tùy hỷ hoan hỷ, rồi tiếp tục mà đi.