KINH TẠP A HÀM - QUYỂN 21
雜阿含經Hán dịch: Tống, Tam Tạng Cầu-Na-Bạt-Đà-La
Việt dịch: Thích Đức Thắng
Hiệu đính & Chú thích: Thầy Tuệ Sỹ.
LÊ-TÊ-ĐẠT-ĐA
KINH SỐ 1160
LÊ-TÊ-ĐẠT-ĐA TẬP 1
Tôi nghe như vầy:
Một thời, Phật ở trong rừng Am-la tại làng Am-la, cùng với các Tỳ-kheo Thượng tọa. Bấy giờ, có trưởng giả Chất-đa-la đến chỗ các Tỳ-kheo Thượng tọa, cúi đầu đảnh lễ dưới chân, rồi ngồi lui qua một bên. Các Tỳ-kheo Thượng tọa vì trưởng giả Chất-đa-la nói pháp bằng nhiều hình thức, khai thị, chỉ giáo, soi sáng, làm cho hoan hỷ. Sau khi nói pháp bằng nhiều hình thức, khai thị, chỉ giáo, soi sáng, làm cho hoan hỷ, các Thượng tọa ngồi im lặng.
Trưởng-giả Chất-đa-la liền rời khỏi chỗ ngồi, trịch vai áo bên phải, quỳ gối chắp tay thưa thỉnh các Thượng tọa:
“Con cúi xin chư tôn nhận lễ cúng dường, bữa ăn đạm bạc của con.”
Khi ấy các Thượng tọa im lặng nhận lời. Trưởng-giả biết các Thượng tọa đã im lặng nhận lời mời, vội vã đảnh lễ rồi lui. Về nhà, sửa soạn các thứ đồ ăn thức uống, trải chỗ ngồi. Sáng sớm, sai người đến báo đã đến giờ. Các Thượng tọa đều đắp y mang bát đến nhà trưởng giả, ngồi vào chỗ ngồi dọn sẵn. Trưởng-giả cúi đầu đảnh lễ các Thượng tọa, rồi ngồi lui qua một bên thưa rằng:
“Thưa các Thượng tọa, gọi là đa dạng giới. Vậy thế nào là đa dạng giới?”
Bấy giờ, các Thượng tọa im lặng. Ba lần thưa như vậy. Lúc ấy Tôn-giả Lê-tê-đạt-đa ngồi hạ tọa trong chúng, thưa với các Tỳ-kheo Thượng tọa:
“Thưa các Tôn-giả, con muốn đáp câu hỏi của trưởng giả này.”
Các Thượng tọa đáp:
“Được.”
Trưởng-giả Chất-đa-la liền hỏi:
“Thưa Tôn-giả, đa dạng giới; những gì là đa dạng giới?”
Lê-tê-đạt-đa đáp:
“Này trưởng giả, nhãn giới khác, sắc giới khác, nhãn thức giới khác; nhĩ giới khác, thanh giới khác, nhĩ thức giới khác; tỷ giới khác, hương giới khác, tỷ thức giới khác; thiệt giới khác, vị giới khác, thiệt thức giới khác; thân giới khác, xúc giới khác, thân thức giới khác; ý giới khác, pháp giới khác, ý thức giới khác. Như vậy, Trưởng-giả, đó gọi là đa dạng giới.”
Bấy giờ, trưởng giả Chất-đa-la đem các thứ thức ăn ngon lành, tinh khiết cúng dường. Sau khi chúng Tăng thọ thực, súc miệng, cất y bát xong, trưởng giả Chất-đa-la trải một chỗ ngồi thấp ở trước các Thượng tọa để nghe pháp.
Các Thượng tọa vì trưởng giả nói pháp, khai thị, chỉ giáo, soi sáng, làm cho hoan hỷ, sau đó các Thượng tọa rời chỗ ngồi mà đi. Dọc đường các Thượng tọa nói với Lê-tê-đạt-đa:
“Lành thay, lành thay! Tỳ-kheo Lê-tê-đạt-đa, ông thật khéo biện tài và nói rất đúng lúc. Nếu ở trường hợp khác, ông cũng nên ứng đáp như vậy.”
Các Thượng tọa sau khi nghe những lời của Lê-tê-đạt-đa, hoan hỷ phụng hành.
LÊ-TÊ-ĐẠT-ĐA TẬP 2
Tôi nghe như vầy:
Một thời, Phật ở trong rừng Am-la tại làng Am-la cùng với chúng Tăng gồm các Tỳ-kheo Thượng tọa. Bấy giờ, trưởng giả Chất-đa-la đến chỗ các Thượng tọa, cúi đầu đảnh lễ dưới chân, rồi ngồi lui qua một bên, thưa các Thượng tọa:
“Theo cái thấy của thế gian, có người nói có ngã, hoặc nói chúng sanh, hoặc nói thọ mạng, hoặc nói việc tốt xấu ở thế gian. Thế nào, thưa Tôn-giả, có sở kiến khác nhau đó là do gốc gì, tập gì, sanh gì, chuyển gì?”
Các Thượng tọa im lặng chẳng đáp. Được hỏi ba lần như vậy, các Thượng tọa vẫn im lặng. Bấy giờ, có Tỳ-kheo hạ tọa là Lê-tê-đạt-đa thưa với các Thượng tọa:
“Thưa các Thượng tọa, con muốn đáp câu hỏi của Trưởng-giả này.”
Các Thượng tọa bảo:
“Khéo đáp được thì đáp.”
Trưởng-giả liền hỏi Tôn-giả Lê-tê-đạt-đa:
“Những sở kiến của thế gian do gốc gì, tập gì, sanh gì, chuyển gì?”
Tôn-giả Lê-tê-đạt-đa đáp:
“Này Trưởng-giả, những gì là sở kiến của thế gian, hoặc nói có ngã, hoặc nói chúng sanh, hoặc nói thọ mạng, hoặc nói việc tốt xấu của thế gian; các sở kiến ấy đều lấy thân kiến làm gốc, thân kiến tập, thân kiến sanh, thân kiến chuyển.”
Trưởng-giả lại hỏi:
Tôn-giả đáp:
“Này Trưởng-giả, phàm phu ngu si không học thấy sắc là ngã, sắc khác ngã, ngã ở trong sắc, sắc ở trong ngã; thấy thọ, tưởng, hành, thức là ngã, thức khác ngã, thức ở trong ngã, ngã ở trong thức. Này Trưởng-giả, đó gọi là thân kiến.”
Trưởng-giả lại hỏi Tôn-giả:
“Làm thế nào để không có thân kiến này?”
Tôn-giả đáp:
“Này Trưởng-giả, đa văn Thánh-đệ-tử chẳng thấy sắc là ngã, chẳng thấy sắc khác ngã, chẳng thấy sắc trong ngã, ngã trong sắc; chẳng thấy thọ, tưởng, hành, thức là ngã, chẳng thấy thức khác ngã, chẳng thấy thức trong ngã, ngã trong thức; đó gọi là không có thân kiến.”
“Cha của Tôn-giả tên gì? Sanh ở đâu?”
“Tôi sanh ở phía sau nhà trưởng giả.”
Trưởng-giả Chất-đa-la bảo Tôn-giả Lê-tê-đạt-đa:
“Hai cụ thân sanh của con và Tôn-giả vốn là chỗ quen biết.”
Tôn-giả Lê-tê-đạt-đa đáp:
“Vâng, đúng như thế.”
Trưởng-giả Chất-đa-la bảo Lê-tê-đạt-đa:
“Nếu Tôn-giả ở trong vườn Am-la này, suốt đời con xin cúng dường y phục, thức ăn và thuốc men.”
Tôn-giả Lê-tê-đạt-đa im lặng nhận lời. Vì Tôn-giả Lê-tê-đạt-đa đã nhận sự cúng dường rồi nên thường bị chướng ngại, lâu ngày không đến chỗ Thế Tôn.
Bấy giờ, các Thượng tọa vì trưởng giả Chất-đa-la nói pháp, khai thị, chỉ giáo, soi sáng, làm cho hoan hỷ.
Sau khi được sự khai thị, chỉ giáo, soi sáng, làm cho hoan hỷ, trưởng giả Chất-đa-la tùy hỷ hoan hỷ làm lễ rồi lui.